5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun Ek-9 uncu maddesi uyarınca 01.04.2015 tarihinden itibaren ev hizmetlerinde ay içinde “10 günden az ve 10 gün veya üzeri çalışanların sigortalılığıyla alâkalı düzenleme yapılmıştır. Bu zamana kadarbelirsizlik bulunan gündelikçilerin sigortalılık durumu bu şekilde açıklığa kavuşmuştur. Ancak mevcut duruma da süre yönünden farklı muamele yapılmasına yönelik eleştirilerin bulunduğunu da belirtmek gerekmektedir.
Ek-9’dan faydalanmak için evde yapılacak olan temizlik, ütü, yemek, çamaşır, bulaşık, bahçe işleri ile bunların dışında evde, hastanede veya bakımevinde çocuk, yaşlı ya da özel bakım gerektiren işlerin üçüncü dereceye kadar aynı evde oturan bireyler dışında yapılması gerekmektedir. Ev hizmetlerinde yalnızca gerçek kişi işverenler faydalanabilecek olup, tüzel kişiler bu uygulamadan faydalanamayacaktır. Dolayısıyla sıkça sorulduğu ve merak edildiği üzere apartmanların ortak kullanım alanları, yani merdiven temizliği gibi çalışmalar bu uygulamanın dışında sayılmıştır.
Ayda 10 günden az çalışanlar iş kazası ve meslek hastalığı yönünden sigortalı sayılacaktır. Ödenecek oran da asgari ücretin günlük tutarının % 2’si kadardır. Kuruma “Ev Hizmetlerinde On Günden Az Çalıştırılacaklara İlişkin Form” ile ya da “e-devlet” üzerinden müracaat yapılabilecektir.
Ayda 10 günden az ev hizmetlerinde çalışanların Kurum’dan aylık ve gelir alsa da aylık ve gelirleri etkilenmez (aylık ve gelir almaya devam ederler). Ayrıca 30 gün üzerinden kendileri tarafından olmak üzere uzun vadeli sigorta (emeklilik) ve genel sağlık sigortası primi ödeme imkânı da tanınmıştır. Önceki durumundan dolayı genel sağlık sigortasından faydalananların durumlarında ise herhangi bir değişiklik olmayacaktır.
Ayda 10 gün ve üzerinden çalışanların ise yaşlılık, malullük ve ölüm (uzun vadeli) sigorta kolları primleri işverenleri tarafından ödenecektir. Ödenecek oran da kısa vadeli sigorta, uzun vadeli sigorta, genel sağlık sigortası ve işsizlik sigortası dâhil asgari ücretin günlük tutarının % 37,5’i kadardır. Yaşlılık aylığı alan çalışanlar içinse aylığın kesilmesini isteyip, istemediği sorularak, kesilmesinin istenmemesi halinde işverenlerce % 32 oranından destek priminin ödenmesi gerekmektedir. Ayrıca yabancı uyruklu kişiler de 10 gün ve üzerindeki ev hizmetlerinde (yabancıların kısmî süreli çalışmaları yasak olduğundan otuz gün üzerinden) çalıştırılabilecektir.
Ev hizmetlerinde 10 gün ve üzeri çalıştırılacaklara ilişkin bildirgeden bir defaya mahsus damga vergisi kesilmektedir. Diğer taraftan bu işverenler 5510 sayılı Kanun’un 81 inci maddesinin (ı) bendi kapsamındaki teşvikten de faydalanabilmektedir.
Ev hizmetlerinde 10 gün ve üzerinde ek-9 kapsamında sigortalı çalıştıran işveren, diğer işverenlere göre her ay aylık prim ve hizmet belgesi düzenlemediğinden damga vergisinden muaftır. Ayrıca e-bildirge şifresi de almayacak ve işyeri tescil işlemlerini T.C. kimlik numarası ile “e-devlet” üzerinden yapabilmektedir.